Anıtkabir,
grobnica Mustafe Kemala Ataturka, oca moderne Turske države, nekada
je apsolutno dominirala Ankarom, ali i danas, kada Tursku optužuju
da se udaljava od ideja u koje se zaklinje, ona je arhitektonski i
dalje jedna od dominantnih građevina u centru Ankare.
Lider
turskog rata za nezavisnost, veliki revolucionar, vizionar, osnivač
i prvi predsednik Republike Turske, umro je 1938. godine. Njegovo
telo je balsamovano i čuvano u Etnografskom muzeju petnaest godina
do završetka izgradnje Anitkabira 1953. godine.
Danas je
to građevina koja obara rekorde po poseti u jednom danu, pa je,
recimo, prošle godine na godišnjicu njegove smrti zabilježeno više
od milion posjetilaca.
Kompleks se sastoji od četiri
glavna djela: aleje lavova, ceremonijalnog trga, počasne sale u
kojoj je mermerni sarkofag težak 42 tone, sa tjelom “oca nacije”
i parka mira, posvećenom Ataturkovoj devizi “mir u kući, mir u
svetu”. U parku je 50.000 ukrasnih stabala, cvijeća i žbunova
doniranih iz 25 zemalja iz cjelog sveta.
Prilaze grobnici
čuva počasna straža, vojnici smiješteni u staklene vitrine,
potpuno nepomični i nalik na voštane figure. Sve je prepuno simbola
koji govore o ponosu, snazi, slobodi i slavi države.
Platou,
na kome je smiještena grobnica, prilazi se preko dugačke pješačke
staze smiještene između 12 pari lavova i ulazi se na plato za
ceremonije na koji može da stane 15.000 ljudi.
Pod ovog
platoa dizajniran je kao turski tepih zahvaljujući mozaiku od
mermera i krečnjaka. Kompleks okružuje deset kula simboličnih
imena poput nezavisnost, sloboda, pobjeda, mir i 23. april, dan kada
je ustanovljena Velika nacionalna skupština u kojoj je sada 550
poslanika.
U muzeju su fascinanstno realistično
rekonstruisane bitke u kojima se Ataturk proslavio, poput bitke na
Galipolju, koja je, po mnogima, presudila sudbinu Turske tokom Prvog
svijetskog rata.
Turski borci za oslobođenje, kažu
historičari, odnijli su tada pobjedu nakon što im je Ataturk
komandovao “ne naređujem vam da napadate nego da poginete”.
Teško
je tu ne osetiti divljenje prema hrabrosti ljudi koji su se borili
gledajući smrti u oči.
